Infographics

Een 'infographic', zoals hiernaast weergegeven, geeft een informatieve weergave van verschillende objecten met een combinatie van tekst en beeld. Dit kan voorkomen in de vorm van een kaart, grafiek, bord, instructieve tekening of een interactieve applicatie. Ze is bedoeld voor het overdragen van informatie, data en kennis. Het wordt toegepast door journalisten in nieuws- en achtergrondartikelen, in financiële jaarverslagen, in openbaar vervoerssystemen als verklarend beeld en, in ons geval, voor educatief wetenschappelijke doeleinden.

Er zijn niet alleen weinig degelijke sterrenkundige en / of ruimtevaartgerichte 'Infographics' vrij beschikbaar maar deze zijn daarenboven ook meestal in lage resolutie alsook Engelstalig. Daarom hebben we besloten om onze eigen Nederlandstalige 'infographics' te ontwerpen, in hoge resolutie alsook in verschillende stijlen en deze gratis ter beschikking te stellen aan het publiek. Interessant voor studenten, leerkrachten en andere sterrenkundige verenigingen en organisaties binnen ons taalgebied.

De hieronder aanwezige 'infographics' mogen vrij gebruikt worden mits de duidelijke vermelding van 'Astropolis' als bron. Alle 'infographics' zijn in medium resolutie. Meer dan voldoende voor algemeen gebruik. Wenst u deze te gebruiken in publicaties, of hebt u hoge resolutie versies nodig, aarzel dan niet om ons te contacteren. Onze 'infographics' mogen onder geen beding gebruikt worden voor commerciële doeleinden en / of verkocht worden aan derden.

 

Maanbaan

Het vlak van de maanbaan maakt een hoek van iets meer dan 5° met het vlak van de aardbaan (de ecliptica). De snijpunten van de maanbaan met de ecliptica noemt men de knopen.

Net zoals de aarde rond de zon, beschrijft ook de maan een ellipsvormige baan rond de aarde. De aarde staat hierbij in een van de brandpunten van de elips. Dit heeft tot gevolg dat de afstand tusssen maan en aarde niet constant is. Versleep de maan rond de aarde en zie hoe de afstand verandert.
Het verst verwijderde punt van de aarde noemt men het apogeum (afstand ca. 405 490 km). Met meest nabije punt is het perigeum (ca. 363 350 km).

 

Schijngestalte

De Maan vertoont schijngestalten doordat gewoonlijk slechts een gedeelte van het vanaf de Aarde zichtbare maanoppervlak door de Zon wordt verlicht. Deze cyclus van de Maan is sinds mensenheugenis gebruikt als middel om de tijdmeting aan te relateren.

Na nieuwe maan volgt wassende maan. Die gaat via het eerste kwartier naar volle maan. Daarna wordt het afnemende maan of krimpende maan die via laatste kwartier naar opnieuw nieuwe maan gaat. Tijdens nieuwe maan, als de Maan en de Zon, vanaf de Aarde gezien, samenkomen (in conjunctie staan), is de naar de Aarde gekeerde helft donker. De volgende avonden staat bij zonsondergang een smalle maansikkel aan de westelijke hemel. Na iets meer dan een week is de boogafstand (elongatie, de hoek tussen de lijnen Aarde-Zon en Aarde-Maan) tot de Zon toegenomen tot 90°, en is de sikkel een halve cirkel geworden (eerste kwartier). Weer ruim een week later is zij zover naar het oosten gelopen dat de Maan bij zonsondergang opkomt en vol is geworden. Weer ruim een week later komt de Maan pas omstreeks middernacht op en is nog maar voor de helft verlicht (laatste kwartier). Daarna komt zij steeds later op en neemt steeds meer af om ten slotte alleen nog aan de oostelijke morgenhemel, vlak voor zonsopkomst, als een smal sikkeltje zichtbaar te zijn. Deze totale cyclus duurt gemiddeld 29,530 588 dagen.

 

Maansverduistering

Een volledige of totale maansverduistering doet zich voor wanneer de maan door de kernschaduw van de aarde gaat. Tijdens een maansverduistering wordt de maan nooit helemaal donker. Een geringe hoeveelheid zonlicht bereikt door de aardatmosfeer nog de maan. Omdat dit licht terugkaatst naar de aarde is de maan tijdens een volledige verduistering toch zichtbaar vanaf de aarde. Door Rayleighverstrooiing in de aardatmosfeer krijgt dit licht een rode kleur. Datzelfde verschijnsel treedt op bij een zonsopgang of zonsondergang, waarbij de hemel een rode kleur krijgt. Door dat rode licht ziet de maan tijdens een maansverduistering er roodachtig uit. Dit wordt een bloedmaan genoemd. De rood gekleurde maan is alleen tijdens een totale maansverduistering waar te nemen, omdat bij een gedeeltelijke maansverduistering het verlichte deel van de maan de hemel nog te veel verlicht.

De rode kleur varieert afhankelijk van de hoeveelheid stof in de atmosfeer. Kort na een vulkaanuitbarsting zal de maan er tijdens een verduistering anders uitzien.

Maansverduisteringen doen zich alleen voor tijdens volle maan, wanneer de maan tegenover de zon staat. Er doet zich echter niet tijdens elke volle maan een verduistering voor, doordat de baan van de maan ongeveer 5,14° helt ten opzichte van de ecliptica (het vlak waarin de aarde rond de zon draait). Hierdoor kan een maansverduistering alleen optreden als de maan zich in een knoop bevindt, een van de twee punten waar het baanvlak de ecliptica snijdt. Meestal beweegt de maanbaan boven de schaduwkegel van de aarde langs, of eronderdoor. De schaduw van de aarde is ongeveer 2,5°. De kernschaduw, ook wel slagschaduw genoemd, is kleiner. Hoe verder van de aarde, des te kleiner is de kernschaduw. De kernschaduw heeft de vorm van een kegel en is ongeveer een miljoen kilometer lang. De maan bevindt zich op ca. 384.000 kilometer van de aarde.

 

Gedeeltelijke maansverduistering

Er zijn verschillende vormen van een gedeeltelijke maansverduistering. Een penumbrale maansverduistering doet zich voor wanneer de maan volledig door de bijschaduw van de aarde trekt (het met grijs aangegeven deel van de aardeschaduw in het diagram bovenaan deze pagina) en niet door de kernschaduw. In dat geval is de volle maan wat minder helder. Als slechts een gedeelte van de maan door de umbra gaat, is er sprake van een gedeeltelijke maansverduistering. Het kan ook voorkomen dat de maan slechts door een gedeelte van de penumbra gaat.

 

Copyrights

De bijhorende teksten en gegevens bij onze 'infographics' zijn afkomstig van deze bronnen : ESA / NASA / JPL / JAXA / Wikipedia / ...

 

© Copyright 2020-2023 Astropolis vzw - Alle rechten voorbehouden